سیدمرتضی آوینی، بیستم فروردین سال ۱۳۷۲ در فکه و در حال ساخت مجموعه مستند تلویزیونی «روایت فتح» بر اثر برخورد با مینهای باقیمانده از زمان جنگ به شهادت رسید.
بیستم فروردین، سالگرد شهادت سیدمرتضی آوینی در سال 1372است. سید مرتضی آوینی شهریور 1326 در شهر ری متولد شد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در شهرهای زنجان، کرمان و تهران به پایان رساند و به عنوان دانشجوی رشته معماری وارد دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران شد.
او بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، در گروه تلویزیونی جهاد سازندگی به فیلمسازی پرداخت. با شروع عملیات والفجر 8 کار گروه جهاد شکل کاملاً منسجم و به هم پیوستهای پیدا کرد و آغاز تهیه مجموعه «روایت فتح» به همان ایام بازمیگردد.
آوینی همزمان با فیلمسازی فعالیت مطبوعاتیاش را نیز از سال 1362 با نگارش مقالاتی در ماهنامه اعتصام آغاز کرد. سالهای 1368 تا 1372 دوران اوج فعالیت مطبوعاتی وی محسوب میشود.
اواخر سال 1370 مؤسسه فرهنگی روایت فتح به فرمان مقام معظم رهبری تأسیس شد تا تهیه مجموعه روایت فتح که از زمان پذیرش قطعنامه رها شده بود، ادامه پیدا کند.
سیدمرتضی آوینی، بیستم فروردین سال 1372 در فکه و در حال ساخت مجموعه مستند تلویزیونی روایت فتح، بر اثر برخورد با مینهای باقی مانده از زمان جنگ به شهادت رسید.
پیکر شهید سید مرتضی آوینی 22 فروردین با حضور مقام معظم رهبری و هنرمندان و نویسندگان تشییع و در بهشت زهرا(س) به خاک سپرده شد.
مهمترین آثاری که به قلم شهید سید مرتضی آوینی یا درباره وی منتشر شدهاند، عبارت اند از:
1ـ مرتضی و ما / سیدمحمد آوینی / کانون فرهنگی، علمی و هنری ایثارگران / 1373.
2ـ مبانی نظری هنر از دیدگاه شهید آوینی / گروه مطالعات فرهنگی و هنری شهید آوینی / مؤسسه انتشارات نبوی (قم) / 1373.
3ـ استعارات تأویلی (پژوهشی در اندیشههای ادبی شهید سیدمرتضی آوینی) / علی تاجدینی / نشر میثاق /1374.
4ـ روایت محرم / سیدمرتضی آوینی / مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی / 1374.
5ـ همسفر خورشید (یادنامه سالگرد شهادت سیدمرتضی آوینی) / به کوشش علی تاجدینی / مرکز فرهنگی نشر قبله / 1374.
5ـ گنجینه آسمانی (متن گفتارهای مجموعه مستند روایت فتح) / سیدمرتضی آوینی / کانون فرهنگی هنری ایثارگران و موسسه فرهنگی روایت فتح / 1376.
6ـ توسعه و مبانی تمدن غرب / سیدمرتضی آوینی / نشر ساقی / 1376.
7ـ آینه جادو (جلد 1: مقالات سینمایی) / سیدمرتضی آوینی / نشر ساقی / 1377.
8ـ آینه جادو (جلد 2: نقدهای سینمایی) / سیدمرتضی آوینی / نشر ساقی / 1377.
9ـ سینمای اشراقی حقیقت در نظر شهید آوینی / محمد مددپور / بنیاد سینمایی فارابی / 1377.
10ـ آغازی بر یک پایان / سید مرتضی آوینی / نشر ساقی / 1378.
11ـ آینه جادو (جلد 3: گفتوگوها، سخنرانیها و مقالات سینمایی) / سیدمرتضی آوینی / نشر ساقی / 1378.
12ـ امام (ره) و حیات باطنی انسان / سیدمرتضی آوینی / روایت فتح / 1378.
13ـ فردایی دیگر (مجموعه مقالات) / سیدمرتضی آوینی / برگ / 1378.
14ـ حلزونهای خانه بهدوش / سیدمرتضی آوینی / نشر ساقی / 1379.
15ـ رستاخیز جان / سیدمرتضی آوینی / نشر ساقی / 1379.
16ـ فتح خون (روایت محرم) / سیدمرتضی آوینی / نشر ساقی / 1379.
17ـ مرتضی آیینه زندگیام بود (گفتوگو با مریم امینی همسر شهید سیدمرتضی آوینی) / گفتوگو از مرتضی سرهنگی، هدایتالله بهبودی / کمان / 1379.
18ـ یک تجربه ماندگار (روایت فتح به روایت شهید سیدمرتضی آوینی) / سیدمرتضی آوینی / روایت فتح / 1379.
19ـ با من سخن بگو دوکوهه (گفتار متن برنامه روایت فتح) / سیدمرتضی آوینی/ روایت فتح / 1380.
20ـ شهید آوینی (سیری در آثار) / حبیبه جعفریان / کتاب صبح / 1380.
21ـ مرکز آسمان / سیدمرتضی آوینی / روایت فتح / 1380.
22ـ لوح فشرده «با من سخن بگو دوکوهه» / مرتضی آوینی / روایت فتح / 1381.
23ـ حکومت فرزانگان (مروری بر مبانی حاکمیت سیاسی در اسلام) / سیدمرتضی آوینی / موسسه فرهنگی هنری شهید آوینی و نشر غنچه / 1382.
24ـ شهید آوینی / محسن جعفری مطلق / مدرسه (دفتر انتشارات کمک آموزشی سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی) / 1382.
25ـ معبری از نور / موسسه فرهنگی و هنری شهید آوینی / 1382.
26ـ سیدمرتضی آوینی (گوشههایی از حیات سید شهیدان اهل قلم) / سید مصطفی زحمتکش / فراندیش / 1383.
27ـ لوح فشرده «بر سیتغ جبال فتح» / سید مرتضی آوینی / روایت فتح / 1384.
28ـ سفر به سرزمین نور / سیدمرتضی آوینی / روایت فتح /1384.
29ـ افلاکیان زمین (جلد 14: سیدمرتضی آوینی) / محمدحسین عباسی ولدی / نشر شاهد / 1384.
30ـ بر ستیغ جبال فتح (یادداشتهایی درباره فیلمهای مستند سیدمرتضی آوینی) / جهانگیر خسروشاهی / روایت فتح / 1384.
31ـ لوح فشرده «پاتک چهارم» / سیدمرتضی آوینی / روایت فتح / 1384.
32ـ شهری در آسمان / شهید سیدمرتضی آوینی / روایت فتح / 1384.
33ـ اندیشههای شهید مرتضی آوینی / زهرا حسینی / انتشارات استرآباد (گرگان) / 1384.
34ـ نسیم حیات (گفتار متن فیلمهای مستند) / سیدمرتضی آوینی / نشر ساقی / 1384.
35ـ لوح فشرده «دلباخته»/ سیدمرتضی آوینی / 1384.
36ـ لوح فشرده «شب عاشورایی» / سیدمرتضی آوینی / روایت فتح / 1384.
37ـ لوح فشرده «گلستان آتش» / سیدمرتضی آوینی / روایت فتح / 1384.
38ـ لوح فشرده «هنر خاکی» / موسسه فرهنگی هنری شهید آوینی / 1384.
39ـ لوح فشرده «مرثیه» / سیدمرتضی آوینی / روایت فتح / 1385.
40ـ لوح فشرده «شهری در آسمان» / سیدمرتضی آوینی/ روایت فتح/ 1385.
41ـ لوح فشرده «یادی از آقاتقی» / سیدمرتضی آوینی/ روایت فتح / 1385.
42ـ لوح فشرده "حلبچه در آتش" / سیدمرتضی آوینی / روایت فتح / 1385.
43ـ لوح فشرده «آغازی بر یک پایان» / موسسه فرهنگی نرمافزاری آرمان (مشهد) / 1385.
44ـ لوح فشرده «جلوهای دیگر از نصرت خدا» / سیدمرتضی آوینی / روایت فتح / 1386.
45ـ لوح فشرده «دیدار» / سیدمرتضی آوینی/ روایت فتح / 1386.
46ـ لوح فشرده «پیران توپخانه» / سید مرتضی آوینی / روایت فتح / 1386.
47ـ لوح فشرده «درخششی دیگر» / سیدمرتضی آوینی / روایت فتح / 1386.
48ـ لوح فشرده «دسته ایمان» / سیدمرتضی آوینی/ روایت فتح / 1386.
49ـ لوح فشرده «سید اهل قلم» / نشر شاهد/ 1386.
50ـ لوح فشرده «حضور الحاضر» / سیدمرتضی آوینی / روایت فتح / 1386.
51ـ لوح فشرده «یادی از گذشتههای جنگ» / سیدمرتضی آوینی/ روایت فتح / 1386.
52ـ لالهای در فکه / عبدالرحیم سعیدیراد / کتاب مسافر / 1387.
53ـ لوح فشرده «به سوی معشوق» / سیدمرتضی آوینی / روایت فتح / 1387.
54ـ لوح فشرده «روایت شیدایی» / سیدمرتضی آوینی / روایت فتح / 1387.
55ـ نرمافزار چندرسانهای «سیدمرتضی آوینی» / نشر شاهد / 1387.
56ـ لوح فشرده «مرتضی و ما» / کیومرث پوراحمد / روایت فتح / 1387.
همچنین در کارنامه فیلمسازی شهید سیدمرتضی آوینی آثار شش روز در ترکمن صحرا؛ سیل خوزستان(1358)؛ خان گزیدهها (شش قسمت ـ 1359)؛ مرد جهاد و شهادت (سه قسمت، 1359 ـ 1360)؛ خون بهای بیداری؛ فتح خون (سه قسمت)؛ حقیقت (یازده قسمت، 1359 ـ 1360)،هفت قصه از بلوچستان(1360)؛ قیام لله؛ اقتصاد صلواتی (شش قسمت)؛ شیرمردان خدا (چهار قسمت ـ 1362)؛ کربلا، جنگ، مردم (سه قسمت ـ 1363)؛ ویژهبرنامه والفجر 8 (1366)؛ روایت فتح (شصت و سه قسمت ـ 1364 ـ 1367)؛ مرثیه؛ آمریکا تزویر، تجاوز؛ نسیم حیات، رایحه انقلاب اسلامی در لبنان (سیزده قسمت)؛ قاصد مهربانیها (هفت قسمت ـ 1368)؛ فراق یار نه آن میکند که بتوان گفت (دو قسمت ـ 1368)؛ انقلاب سنگ (شش قسمت)؛ با من سخن بگو دوکوهه (دو قسمت ـ 1369)؛ سراب (هفده قسمت ـ 1369)؛ سه نسل آواره (سه قسمت ـ 1371) و شهری در آسمان (شش قسمت ـ 1371) دیده میشوند.