کتاب حاضر بر اساس دو مقولهٔ سیر تاریخی و تفکیک منطقه‌ای، تهیه، گردآوری و ترجمه‌شده است. در ترجمه این کتاب با توجه به نیاز جامعه به مجموعه‌ای نسبتاً جامعه درزمینهٔ «معماری اسلامی» از منابع مختلفی استفاده‌شده و مطالب به‌صورت مکمل یکدیگر انتخاب‌شده‌اند. ابتدا منابع مختلف موجود بررسی‌شده و سپس تا حد ممکن، با توجه به سندیت مطالب ارائه‌شده –نداشتن تعصبات فردی خاص نویسنده و گویایی و شفافیت زبان مطالب- بخش‌هایی انتخاب‌شده است. در برخی از موارد، یک مطلب در خصوص یک دورهٔ زمانی یا یک منطقه مشخص، در چند منبع آمده بود که یکی از آن‌ها، با توجه به ویژگی‌های مذکور، انتخاب و ترجمه‌شده. به بیان مترجم آثاری که مورد بررسی قرار گرفته‌اند الزاما توسط معمار مسلمان ساخته نشده‌اند. برخی از آثار توسط مسلمانان برای مسیحیان و یهودیان ساخته شده و برخی توسط دیگران برای مسلمانان ساخته شده‌اند و بر هنر اسلامی یا معماری اسلامی و تاثیرات اجتماعی، سیاسی، اقتصادی مرتبط بوده‌اند.

به مناسب سالروز شهادت سید مرتضی آوینی به مهم‌ترین آثاری که به قلم او یا درباره وی منتشر شده‌اند، نگاهی داشته‌ایم.