نگاهی جدی به طنز در دفتر طنز
جلسه نقد و بررسی شعر طنز بعد از انقلاب با حضور یوسفعلی میرشکاک، مرتضی امیری اسفندقه، ناصر فیض و اکبر کتابدار سه‌شنبه ۲۰ فروردین 1398 در سرای اهل قلم برگزار شد.
در ابتدای این نشست، اکبر کتابدار روزنامه‌نگار و پژوهشگر ضمن تبریک آغاز هفته هنر انقلاب گفت: آغازین روز شعر پارسی با شعر طنز است، قبل از اینکه شعر فارسی به زبان مکتوب دربیاید به صورت طنز بوده که آن را فکاهه می‌خواندند، در قدیم فکاهه را زیرمجموعه شعر نمی‌دانستند و تازه 80 سال است که شعر طنز به حساب می‌آید، در ابتدای انقلاب بسیاری از شعارها نیز قالب طنز داشتند اما بعد از انقلاب شعر طنز زمانی جدی شد که جلسات «در حلقه رندان» شکل گرفت.
فیض: در دفتر طنز نگاه جدی تری به طنز وجود دارد
ناصر فیض، مدیر دفتر طنز حوزه هنری و شاعر طنزپرداز، در ادامه درباره سابقه شعر طنز گفت: در گذشته خیلی‌ها معتقد بودند که طنز جایگاه خاصی در شعر نداشته، در تاریخ ادبیات همانطور که شکل‌های دیگر ادبیات مطرح بوده طنز هم بخشی از آن بوده است. دفتر طنز حوزه هنری، در سال 1378 به ابتکار زنده یاد ابوالفضل زرویی نصرآباد راه‌اندازی شد و از آن تاریخ تاکنون با برنامه‌هایی در قالب‌ها و شکل‌های گوناگون، می‌کوشد تا در جهت ترویج و تعریف طنز درست، مفید و فاخر گام بردارد.
دفتر طنز با هدف پیدا کردن استعدادهای جوان و پرورش آن‌ها شروع به کار کرده و بعد از به‌وجود آمدن این دفتر بود که اندکی جدی‌تر به شعر طنز پرداخته شد و به‌نظرم جایی مانند دفتر طنز بودنش بسیار بهتر از نبودش است. در نهایت در دفتر طنز سعی شد از کسانی که در حوزه طنز صاحب نامند و آثار خوبی خلق کرده‌اند استفاده شود تا جوانان پای صحبت‌های آنان بشینند و از گفته‌های آن‌ها استفاده کنند.
تنها یک نگاه سطحی به کارهای قبل از انقلاب نشان می‌دهد ما از طنزهایی که درباره اجاره خانه، گرانی و... است زیاد خوشمان نمی‌آید و دیگر در میان مردم خریداری ندارند و دیگر دغدغه طنزپردازان نیستند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: امیدوارم شعر طنز باز هم به روزهای اوج خود بازگردد.
میرشکاک: مرحوم کیومرث صابری تحمل مسئولان را بالا برد
یوسفعلی میرشکاک، شاعر، نویسنده و طنزپرداز، نیز درباره شعر طنز گفت: ما ایرانی‌ها از قدیم هرگاه زورمان به پدیده‌ای نمی‌رسید آن را به سخره می‌گرفتیم و بر همین مبنا مشکلاتی که در چند دهه اخیر به وجود آمد ذاتاً باعث طنز و جوک و لطیفه و متلک شد. بعد از انقلاب اولین کسی که علم را برداشت و به فکاهه پرداخت کیومرث صابری بود. او با کار خود، میزان تحمل مسئولان حکومتی ایران پس از انقلاب را تا حدّی بالا برد؛ به‌گونه‌ای که اگر طنز او فقط گزنده بود تا این اندازه تأثیرگذار نمی‌بود. وی فکاهه را تبدیل به طنز کرد. بعد از او اهل استعداد روی کار آمدند و دفتر طنز را به وجود آوردند.
طنزپرداز سه چیز را باید جدی بگیرد؛ حکمت، انتزاع و استعاره. در کشورمان شعر طنز بیشتر از طنز منثور مورد توجه قرار گرفته است و شاید دلیل این موضوع هم این است که ناف مردم ایران را با قافیه بریده‌اند و ترجیح می‌دهند همه چیز را با شعر بیان کنند.
اسفندقه: طنز خاص مردم دردمند است
مرتضی امیری اسفندقه، شاعر، نیز در پایان گفت: طنز خاص مردم دردمند است؛ قبل از آنکه بخنداند دل مخاطب را می‌لرزاند. وی در ادامه به نکاتی درباره ادبیات و شعر طنز پس از انقلاب اشاره کرد.
گفتنی است، هفته هنر انقلاب اسلامی هم‌زمان با سالروز شهادت مرتضی آوینی به همت حوزه هنری انقلاب اسلامی برگزار می‌شود و تا تاریخ 27 فروردین ادامه خواهد داشت.