تئاتر کودک حوزه هنری به مرکز بازگردد
به گزارش سایت صحنه، قریب به 7 سال است که حوزه هنری کودک و نوجوان تأسیس و به تدریج بسیاری از فعالیت‌های جاری در حوزه هنری مرکز، مرتبط با گروه سنی کودک و نوجوان به این نهاد منتقل شده است.
یکی از دفاتر فعال در حوزه هنری انقلاب اسلامی، مستقر در مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری، دفتر تئاتر کودک و نوجوان بود که اکنون چند سالی است با تخصصی شدن فعالیت جاری در حوزه هنری کودک و نوجوان، به این حوزه منتقل شده است.
به این سبب توقع آن می‌رفت که نه‌تنها فعالیت این دفتر در تولید محتوا و اجرای آثار کودکان و نوجوانان کما فی‌السابق ادامه پیدا کند بلکه بر حجم فعالیت‌ها و فراگیر شدن آنها نیز افزوده شود که تا به امروز اینگونه نشده و حتی از حجم کارهایی که پیشتر دفتر تئاتر کودک و نوجوان حوزه هنری نیز بانی آن بود، کاسته شده است.
اکنون که در ماه دوم و یا بهتر بگوییم سوم از تعطیلات تابستانی و اوقات فراغت دانش‌آموزان و کودکان و نوجوانان به سر می‌بریم، به این بهانه به سراغ حسن دولت‌آبادی؛ پیشکسوت و پژوهشگر تئاتر کودک و نوجوان و کارشناس دفتر تئاتر حوزه هنری کودک و نوجوان رفته و ضمن آنکه درباره نقش تئاتر در غنی‌سازی اوقات فراغت کودکان و نوجوان پرسش کردیم، از وی علل کم شدن فعالیت‌های تئاتری کودک و نوجوان در حوزه هنری را نیز جویا شدیم که در ادامه می‌خوانید:
ـ نقش تئاتر کودک و نوجوان را در پُر کردن اوقات فراغت از تحصیل تا چه اندازه مؤثر می‌دانید و آیا در تحقق این مهم هم به لحاظ سخت‌افزاری(زیرساخت‌ها و امکانات نمایشی) و هم نرم‌افزاری محتوا و مکتوبات نمایشی، شرایط خوبی داریم یا خیر؟
تئاتر اساساً در تأمین برنامه‌های بادرایت کودک، امکانی بسیار مؤثر و ارزشمند است. چنین برنامه‌هایی علاوه بر ایجاد شرایط مساعد برای امروز کودکان و نوجوانان، تأثیرات شگرفی بر شخصیت مناسب آینده آنان بجا خواهد گذاشت و سلامت جامعه بزرگسالی آینده را تا حد زیادی هم تضمین خواهد کرد. تئاتر به جهت سرگرم‌کنندگی نیز قطعاً موفق است. (البته بگویم که من غنی کردن اوقات فراغت را به جای پرکردن اوقات فراغت برمی‌گزینم.)
اما شما باید بپرسید آیا در کشور ما اراده‌ای برای در اولویت قراردادن کودکان و نوجوانان وجود دارد یا خیر و من با اطمینان می‌گویم خیر؛ وجود ندارد. به جهت نبودن چنین اراده و برنامه‌ای است که این‌همه نارسایی و کاستی و بزهکاری در دنیای بزرگسالان جامعه مشاهده می‌شود و دائما شاهد رشد شتابان آن هم هستیم. بارها در مصاحبه‌ها و نشست‌ها گفته‌ام که وقتی کودکیِ جامعه را که اساس است نادیده بگیریم، نتیجه این می‌شود که سعی داریم با قانون و زور و به مدد اجبار، جامعه مسیر سلامت را طی کند. اگر این روش درست بود و درست است پس چرا جامعه سرشار از تخلف و بزهکاری است؟ می‌خواهم بگویم نه اراده‌ای برای پرداختن به این مهم وجود دارد و نه به تبع آن امکانات و اعتبارات لازم تأمین می‌شود. انجام فعالیت‌ها به صورت تشریفاتی و نمایشی توسط چند نهاد کشور آن هم با برنامه‌های ناتوان و کم‌توان برای کودکان و نوجوانان، هرگز جامعه را به مسیر صحیح هدایت نخواهد کرد.
چون موضوع کودک و نوجوان در همه ابعاد آن در اولویت اول کشور قرار ندارد این می‌شود که هست یعنی حتی به لحاظ امکانات به اصطلاح سخت‌افزاری هم رشد متناسب با افزایش جمعیت مشاهده نمی‌شود. در نتیجه در ارتباط با محتوا هم به دلیل آنکه برنامه‌ریزی اساسی مشاهده نمی‌شود اوضاع بسامان نیست. شرایط خاص کنونی کشور هم بهانه برخی مدیران تصمیم‌گیرنده برای کودکان و نوجوانان شده است تا بیش از قبل، کودکان را نادیده بیانگارند. مصداقش این می‌شود که به اندازه کافی به معلمان عزیز و نیز به مربیان کانون پرورش فکری توجه نمی‌شود و دیگر تولیدکنندگان محتوای فرهنگی برای بچه‌ها هم در مهجوریت به سر می‌برند و البته اگر هم گاه اتفاق ارزشمندی رخ دهد مطمئن باشید دلیل آن اراده شخصی یک دلسوز کودکان کشور است و بس.
ـ قطعاً یکی از مشکلات فراهم آمدن فضا و مکان مناسب برای تولید و عرضه تئاتر کودک و نوجوان است، چندی پیش صحبت از این به میان آمد که یکی از سالن‌های نمایشی حوزه هنری باید به تئاتر کودک و نوجوان اختصاص پیدا کند. چقدر با این امر موافق هستید و الزامات ایجاد چنین فضایی را در چه می‌دانید؟
فاصله بین حرف تا عمل همچنان طولانی است. با کدام حمایت و کدام بودجه؟ جامعه تئاتر کودک و نوجوان در مقطعی موفقیت پرداختن به اجرای این گونه تئاتری را در حوزه هنری مشاهده کرد. در رابطه با تئاتر کودک حوزه هنری، تا زمانی که بخشی مستقل به نام حوزه هنری کودک و نوجوان ایجاد نشده بود، هم در تولید محتوا و هم در اجراهای عمومی و هم برگزاری جشنواره‌های توانای کودک موفقیت‌های بزرگی کسب شد اما به محض شکل‌گیری حوزه هنری کودک و نوجوان و اعمال سلایقی، به توقف و تعطیلی کامل تئاتر کودک رسیدیم. به این ترتیب دیگر از حضور پُرشوق بچه‌ها و بزرگسالان تماشاچی تئاتر کودک در حوزه خبری نیست. مشاهده می‌کنید که سلیقه نه‌چندان درست یک مدیر متکی به تصمیم شخصی، همه بافته‌ها را رشته کرد. در روزگار کنونی هم که نه فقط در حوزه هنری بلکه از هر طرف صدای ناخوشایند نبودن اعتبارات مالی به گوش می‌رسد.
ـ علیرغم اینکه از همان ابتدا حوزه هنری کودک و نوجوان به عنوان یک نهاد تخصصی ایجاد شد، پس چرا بسیاری از اقدامات سازنده‌ای که به کوشش حضرتعالی روزگاری در حوزه هنری بنیان گذاشته شد دیگر در حوزه هنری کودک و نوجوان پیگیری نمی‌شود؟ نمونه بارز آن مسابقه نمایشنامه‌نویسی «استعدادهای تازه» است.
تنها دلیلش اعمال سلیقه و مخالفت مدیریت قبلی حوزه هنری کودک و نوجوان بود. مسابقه نمایشنامه‌نویسی «استعدادهای تازه»، طرح ابتکاری و بسیار موفقی بود. طی سالیان و در سفرهای مکرر هنری به همه استان‌های کشور، با افراد بسیار مستعد در زمینه نمایشنامه‌نویسی هم ملاقات داشتم. اما متأسفانه جایی نمی‌شناختم که بتوان این استعدادها را به مسیر علمی نمایشنامه‌نویسی هدایت کرد. با مطرح کردن مسابقه نمایشنامه‌نویسی «استعدادهای تازه»، شرایط برای پاسخگویی به خیل عظیم استعدادهای سراسر کشور ایجاد شد. کسانی می‌توانستند در این مسابقه شرکت کنند که اثری از آنها به چاپ نرسیده باشد. ضمناً علاوه بر اهدای جایزه به سه برگزیده، به ترتیب اولویت برای ۲۰ نفر از شرکت‌کنندگان در مسابقه یک سال کلاس آموزش نمایشنامه‌نویسی زیر نظر اساتید مجرب این تخصص تشکیل شد. این کلاس‌ها به صورت از راه دور و در تماس مستقیم هنرجویان انتخابی و مدرسین محترم تشکیل شد. استقبال بسیار وسیع از مسابقه که با ارسال تعداد کثیر آثار مشخص می‌شد و شوق وافر برای شرکت در دوره‌های آموزشی خارج از انتظار بود. برگزاری این مسابقه در دو دوره بسیار موفقیت آمیز و دور از انتظار بود. حاصل دو دوره مسابقه دریافت تعداد کثیر آثار نمایشنامه‌نویسان از سراسر کشور و تولید دو جلد کتاب شامل مجموعه‌ای از نمایشنامه‌های شرکت‌کنندگان در این کلاس‌ها بود. متأسفانه دوره سوم این مسابقه تحت تأثیر همان سلیقه‌ای که به آن اشاره کردم متوقف شد و تاکنون هم به جریان نیفتاده است.
ـ در شرایط کنونی حوزه تئاتر کودک و نوجوان نیاز به همسویی و هدفمند کردن دیدگاه‌های آموزشی و تربیتی دارد و یا با توجه به گذر نسلی دغدغه‌مند، خلأیی احساس می‌شود که باید آن را با تربیت نیروهای تازه‌کار پُر کرد؟ حوزه هنری در این امر چه نقشی می‌تواند ایفا کند؟
کوتاه‌ترین و سریع‌ترین اقدام، برگرداندن همه واحدهای حوزه کودک و نوجوان به حوزه هنری مرکز است. دیگر آن که باید اعتبارات مالی مستقل از حوزه تهران، برای کودک و نوجوان تخصیص یابد. وگرنه طی چند سال محدود، تشکیل تئاتر کودک حوزه، تا انتقالش به حوزه تهران، کارگردانان، نویسندگان، بازیگران و عوامل فنی توانمندی تربیت شدند که هم‌اکنون نیز به تولید اثر در عرصه کاری خویش در جامعه مشغولند. و البته می‌شد این مسیر را همچنان و تا به امروز پیمود. باید همینجا متذکر شوم که هنر کودک و نوجوان حوزه در شرایط فعلی دچار خلأ جدی است.
انتهای پیام