نیم نگاه: کلود مونه (Claude Monet)

مونه نقاش پیشروِ امپرسیونیست بود و آثار او جزء نقاشی های اصلی امپرسیونیستی به حساب می آید. نقاشی جلوه پاییز در آرژنتویی، منظره ای مدرن با سبکی مدرن و در ابعاد کوچک است.

این آثار، برگردان صادقانه برداشت ها و احساس ای تجربه شده با چشم، به صورت رنگی است. مکان تصویر در آرژنتویی، یکی از شهرهای کوچک و نزدیک به پاریس در جوار رودخانه سن است که به واسطه کشیده شدن راه آهن، پای صنعت به آنجا در حال باز شدن بود و تردد فراوانی وجود داشت.

رنگ های سرخ گرم و آبی سرد

مونه از تضاد دمای رنگ ها برای قراردادن آنها در کنار هم استفاده می کند. برای نمونه، رنگ های گرم سرخ و نارنجی در کنار رنگ های سر آّی، احساس گرمی ترکیب شده با تازگی را القا می کند که از ویژگی های خاص روزی پاییزی و آفتابی است.

تصاویر منعکس شده

از ویژگی های بارز نقاشی مونه، استفاده از ترکیب بندی هایی است که به گونه ای برابر در موازنه اند. در این ترکیب بندی شکل های بالای افق بازتاب شکل های پایین افق است؛ یعنی در آب انعکاس می یابد.

ضربه های کلفت قلم مو

ضربه های قلم مو در طول لبه پایین تصویر، به نسبت، بزرگتر و کلفت تر است. مونه آن ها را به گونه ای می کشد که به موازات کشیده شدن چشم به سمت دور دست، کوچک تر می شوند.

نواری آبی

نوار آبی باریک میان رودخانه سن و شهر، نقطه تمرکز بصری نیرومندی ساخته و مانند نوعی پل، خواهان متصل کردن دو گروه از درختان به یکدیگر است. جزئیات کار نشان می دهد مونه با چند بار کار کردن بر بروی سطح، بافت ها و رنگ های مختلف را در همدیگر ترکیب کرده است. او می خواست سیمای اشیاء را در پوششی از نور جلوه گر کند.

باد مواج

درختان سمت راست نقاشی، مکانی را به وضوح نشان می هد. مونه آن را با انتخای تیز قلم موی خود، خراشیده و شدت رنگ را سبک تر کرده است. او با این کار، حس گریزان باد مواج و وزنده را از میان برگ هی پاییزی به تصویر می کشد.

بافت های طبیعت

مونه شیفته بافت ها بود. او نه فقط بافت های نقاشی خود، بلکه بافت های موجود در طبیعت را نیز دوست داشت. مونه ابرها را با تقلید از بافت های پشمی خود، با ضربه ای نرم و مدور و نیز روخانه را با ضربه های افقی و کوتاه، نقاشی می کند که یادآور سطح صاف و اندکی مواج آن است.

ابداعی برای چارچوب دهی

وسعت آب آبی رنگ، چشم را به سمت داخل تصویر هدایت می کند. آبی کم رنگ تر در دور دست و در چارچوب توده ای از درختان، چشم را به سمت داخل هدایت می کند. این همان روش ابداعی لورن بود که برای القای تأثیر عمق در تصویر خود به کار می برد.

دودکش یا برجک کلیسا؟

در دور دست، دودکشی متعلق به یکی از کارخانه های جدید وجود دارد که در آرژنتویی پدیدار شد. مونه از تغییر اجتماعی در حال ظهورِ پیرامون خود تأثیر گرفت، اما اگر ساختمان های زشت، اثر دلخواه او را خراب می کردند، آن ها را ویرایش می کرد. در اینجا ممکن است دودکش با برجک کلیسا به راحتی، اشتباه گرفته شود؛ البته آسمان آرام را آلوده نمی کند.

جلوه پایز در آرژنتویی، کلود مونه، رنگ و روغن روی بوم، 5/74×55 سانیمتر، 1873، گالری موسسه کورتولد، لندن

کتاب «هنر مشروح«، رابرت کامینگ، مترجم سعید خاوری نژاد