نمایشگاه خوشنویسی مهدی مهدی‌بیک با تکنیک خط ناخنی
به گزارش روابط عمومی مرکز تجسمی حوزه هنری، هرچند اقبال خوشنویسان به خط ناخنی در سال‌های اخیر بسیار کم بوده‌است، اما مهدی بیک با نمایشگاهی که پیش‌رو دارد در صدد است تا حضور خط ناخنی را به مخاطبین هنر ایران یادآوری نماید.
ظهور ذوق و تفنن فرمی در خوشنویسی را به اوایل قرن دوم هجری در خط کوفی نسبت می‌دهند که در طی تاریخ تکامل خط فارسی به نحوه‌های گوناگونی بروز و ظهور یافته‌است. در واقع خطاطان همواره در کنار کاربرد خوشنویسی برای زیبایی آن نیز اهمیت زیادی قائل بوده‌اند و این در به ثمر رسیدن خط نستعلیق به عنوان ترکیبی کامل در هندسه مقدس خود را اثبات می‌کند.
دقت بسیار در جزئیاتی مانند طول و عرض حروف، خلوت و جلوت ترکیب‌های نوشتاری و غیره موضوع زیبایی را تا بدان درجه می‌رساند که گاهی به دشواری خوانش خط فارسی منجر می‌گردد. «خط» امری انتزاعی و اختراع انسان است که با وجود کاربرد مستقیم آن در زندگی روزمره با ذهن سروکار دارد و حاصل ابتکار و خلاقیت بشری است، از همین رو نیز هست که ورود خلاقیت‌های ذوقی در آن امری اجتناب‌ناپذیر است.
از اواسط دوران صفوی خوشنویسی در ایران جایگاه هنری مشخص‌تری نسبت به سده‌های پیشین پیدا کرد و نگارش مفردات و رواج خرید و فروش رقعه‌ها و سیاه‌مشق‌ها جایگاه خوشنویسی را به عنوان امری زیبا از جایگاه کاربردی آن مجزا نمود. در همین دوران بود که انبوهی از ابتکارات هنری با عنوان خطوط تفننی از جمله خط گلزار، غبار، طغرا، خط ناخنی و غیره ظهور کردند.
خط ناخنی از جمله ابتکارات بدیع این دوران بود که جلوه‌ای متفاوت داشت. در این نوع خط که با استفاده از ناخن دو انگشت نوشته می‌شود، نوشتار به صورت برجسته بر کاغذ نقش می‌بندد و در زوایای خاصی از تابش نور قابل روئیت است. این برجسته‌نگاری که به کمک فشار مابین انگشت شصت و انگشتر به وجود می‌آید اغلب دارای ابعادی کوچک است. در این نوع خوشنویسی نیز تسلط بر اصول این هنر امری لازم و ضروری است و نویسنده به ویژه به دلیل حذف قلم نیازمند تسلط کامل بر تکنیک خطی است که می‌نگارد. خط مورد استفاده در این تکنیک اغلب نستعلیق و شکسته نستعلیق است و از نسخ و ثلث کمتر استفاده شده‌است.
از استادان پیشین که به این تکنیک پرداخته‌اند نیز می‌توان از میرزا مهدی شریف شیرازی از خوشنویسان دوره قاجار نام برد. همچنین یکی از قدیمی‌ترین آثار به جا مانده از خط ناخنی متعلق به مرحوم محمدحسین شیرازی است که دارای تاریخ 1279 هجری قمری است. این نوع خوشنویسی در دوران معاصر کمتر مورد توجه بوده‌است و به تدریج در حال افول است، از اساتید معاصر این نوع خط ناصر جواهر پور را می‌توان نام برد، همچنین هنرمند تجسمی علیرضا آستانه نیز که به ساخت مجسمه‌هایی با خط نستعلیق شهرت بین‌المللی دارد نیز در این حوزه رقم زده‌اند.
آیدین آغداشلو در کتاب «آسمانی و زمینی» که گفت‌و گویی است پیرامون هنر خوشنویسی ایرانی به خط ناخنی اشاره کرده است. خط ناخنی نیز همانند سایر همتایانش در خطوط تفننی نشان از برانگیخته‌شدن تخیل و آغاز حرکت به سمت ترکیب‌های تازه و متفاوت در خوشنویسی دارد.
این نوع خط همچنین یادآور جستجوگری و تلاش برای ارتقای فرم خط است که موجب شده خوشنویسی تا امروز در زمره هنرهای زیبا در کشور ما باقی بماند و ظهور نقاشیخط، مجسمه‌های نوشتاری، استفاده از خط فارسی در صنعت مد و غیره همگی بر این قابلیت صحه می‌گذارند که خوشنویسی قابلیت‌های آشکار و پنهان زیادی برای ورود به عرصه هنرهای تجسمی دارد و جایگاه آن غیر قابل انکار است.
مهدی مهدی بیک متولد 1348 و دارای مدرک فوق ممتاز خوشنویسی در خط شکسته است. او در آثار نمایشگاهی که در پیش رو دارد، از ترکیبات خط نستعلیق و شکسته نستعلیق با تکنیک خط ناخنی استفاده کرده و در مواردی آن را با گل و مرغ ترکیب نموده‌است که قابلیت این تکنیک برای ورود به نقاشیخط و حوزه‌های جدی‌تری از هنر تجسمی را نشان می‌دهد. ابعاد این آثار کوچک بوده و بدون هیچ‌گونه تزئینات جانبی با سادگی رنگ سفید و برجستگی حاصل از خوشنویسی شکل‌گرفته‌اند.
مهدی بیک شرکت در نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های متعدد خوشنویسی را از سال 1392 تا کنون در کارنامه خود دارد.
جدیدترین آثار او در فرهنگسرای اندیشه از 27 مهر ماه از ساعت 17الی 19 گشایش می‌یابد و تا 3 آبان ماه 1397برقرار است. علاقه مندان میتوانند همه روزه از ساعت 9 الی 19به فرهنگسرای اندیشه به نشانی خیابان شریعتی نرسیده به سیدخندان، بوستان اندیشه مراجعه نمایند.
