انتقاد آلفرد یعقوب زاده از نبود دغدغه عکاسانه در ثبت تصاویر جریان ساز

عکاس جنگ با انتقاد از نبود دغدغه عکاسانه در ثبت تصاویر جریان ساز گفت: رویدادهای مهمی در ایران و کشورهای مجاور در حال وقوع است، در حالی که عکاسان ایرانی سرگرم مسابقات عکاسی هستند و در مقایسه با دیگر کشورها کمترین حضور را در این مناطق دارند.

به گزارش روابط عمومی مرکز تجسمی حوزه هنری به نقل از خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا)، آلفرد یعقوب زاده گفت : جوایز عکاسی می‌تواند برای عکاسان جوان ایجاد انگیزه کند ولی اگر عکاس به پختگی لازم نرسیده باشد کسب همین جایزه به معنی خودکشی است.

وی یادآور شد: مسعود حسینی عکاس تازه‌کار و با انگیزه اهل افغانستان در نخستین سال‌های عکاسی خود با تصویر انفجار در کابل موفق به دریافت جایزه «پولیتزر» شد اما طی نکردن مسیر حرفه‌ای راه پیشرفت او را مسدود کرد. بسیاری از جوانان پس از کسب این جوایز از طی مسیر حرفه‌ای باز می‌مانند و دیگر خبری از آنان نمی‌شود.

یعقوب زاده با انتقاد از رویکرد جایزه محور عکاسان جوان درایران، گفت: متاسفانه در سال‌های اخیر عکاسان خبری به جای دغدغه پوشش تصاویر تاریخ ساز به دنبال دریافت جوایزعکاسی هستند. هم اکنون در کشورهای منطقه همچون عراق، افغانستان، سوریه رویدادهای مهمی در حال وقوع است و این در حالی است که عکاسان ایرانی در مقایسه با دیگر کشورها کمترین حضور را در این مناطق دارند.

این عکاس ایرانی با فراخواندن عکاسان جوان به مطالعه و پژوهش، گفت: عکاسان برای استقلال فکری خود و آگاهی از شرایط تاریخی فعلی تلاش کنند تا تصاویر ثبت شده آنان بیانی صحیح از شرایط تاریخی امروز ایران و جهان باشد.

یعقوب زاده از نتیجه جایزه عکس مطبوعات جهان (world press photo) برای سال 2018 میلادی، انتقاد کرد و گفت: اتفاق قبل از لحظه عکاسی دقیقا مشخص نیست. به نظر من، این تصویر یک مبارزه نیست و نمی‌توان با آن در جهان تغییری ایجاد کرد. این عکس بیشتر به دلیل اعتراض به حکومت ونزوئلا مورد توجه رسانه‌های غربی قرار گرفت. این در حالی بود که عمق فاجعه انسانی در میانمار بسیار بیشتر بود و بسیاری از تحلیلگران بر این باور بودند که تصویر قربانیان میانمار جایزه را از آن خود می‌کند.

«رونالدو اشمیت» (Ronaldo Schmidt) عکاس جوان اهل ونزوئلا با مجموعه عکس معترضان کاراکاس به عنوان برنده جایزه عکس مطبوعات جهان 2018 معرفی شد. این مجموعه تظاهرکننده‌ای را نشان می‌دهد که در جریان اعتراض به رئیس جمهور ونزوئلا و در پی انفجار مخزن گاز موتورسیکلت پلیس، آتش گرفته است.

«پاتریک براون» (Patrick Brown) نیز با مجموعه عکسی با عنوان «بحران روهینگیا» دیگر نامزد این جایزه بین المللی بود. این مجموعه اجساد پناهندگان روهینگیا را بر روی قایقی نشان می‌داد. قربانیان با قایق از خشونت‌های مورد حمایت دولت میانمار به سمت بنگلادش می‌گریختند. پس از واژگونی این قایق تنها 17 تن از حدود 100 پناهجو گریخته از ناآرامی‌ها زنده مانده بودند.

یعقوب زاده با گلایه از حضور پررنگ تکنولوژی درعرصه عکاسی خبری، گفت: عکاسی با موبایل برای من پذیرفتنی نیست. یک عکس با کیفیت برای ثبت در تاریخ باید با دوربین حرفه‌ای گرفته شود. گرایش رسانه‌های مهم دنیا به انتشار عکس‌های موبایلی غیرحرفه‌ای‌ها به بیکاری عکاسان حرفه‌‌ای منجر شده است.

عکاس پیشکسوت که از فعالیت فرزندانش در حوزه عکس و رسانه استقبال نمی‌کند، با خنده گفت: اگر به گذشته برگردم جدا از دغدغه‌های انسانی، عکاسی نمی‌کردم و معماری داخلی را ادامه می دادم.

یعقوب زاده گفت: نمی توانم (نمی‌خواهم) با موبایل عکاسی کنم؛ دوست دارم اگر قرار است تصویر ثبت شده از من در تاریخ ماندگار شود، عکسی با کیفیت باشد. البته پسرانم با من هم‌عقیده نیستند.

یعقوب زاده با انتقاد ازلابی صهیونیست‌ها در رسانه‌های جهان که عمدتا زیر سایه آمریکایی‌ها منتشر می‌شود گفت: این شرکت‌های بزرگ رسانه‌‌ای در جهان هستند که شروع و پایان جنگ‌ها و دیگر وقایع را مدیریت می‌کنند.

به گفته وی، زیر سیطره این رسانه‌ها، یک خبر تیتر اول جهان می‌شود و از خبر مهم دیگری به راحتی صرف‌نظر می‌شود. تصاویر ثبت شده توسط عکاسان مطرحی چون رابرت کاپا (Robert Capa)، جیمز نچوی (James Nachtwey) و سایر عکاسان بزرگ جهان متاثر از سیاست‌های تعیین شده از سوی این رسانه‌ها موجب تغییر شود.

«درحال حاضر هیچ رسانه مهمی برای عکس های فلسطین پولی پرداخت نمی کند و مدتی پیش مجله فرانسوی «پاری ماچ» (Paris Match) که عکسی از پدر فلسطینی منتشر کرد که فرزند شهیدش را در مسیر بیمارستان تا محل خاکسپاری بر روی دوش می برد با تحریم صهیونیست ها،30 درصد فروش خود را از دست داد».

این عکاس پیشکسوت که به عنوان عکاس انتفاضه شهرت دارد، افزود: در کودکی با خاطرات زن عمویم که فلسطین را با خاک سرخ، باغ های زیتون و رودهای روان، همانند بهشت برایم تصویر کرده بود آشنا شدم. در جوانی هنگام عکاسی از جنگ لبنان با سازمان آزادی‌بخش فلسطین، ابوجهاد و یاسر عرفات آشنا شدم. از آن پس فلسطین و انتفاضه به دغدغه شخصی من تبدیل شد.

یعقوب زاده گفت: سالهایی که برای عکاسی درغزه زندگی کردم همانند یک شهروند فلسطینی با مشکلاتی همچون حکومت نظامی و کمبودها مواجه بودم اما همبستگی مذهبی پیروان ادیان مختلف و همچنین حضور زنان، مردان و کودکان در کنار یکدیگر با هدف بازگشت به خانه‌هایشان برایم بسیار جذاب بود.

عکاس پیشکسوت خبری افزود: ایستادگی و مقاومت با سنگ و تیر کمان در مقابل یک ارتش برای جامعه جهانی ناراحت کننده بود. تمام این سال‌ها به امید فراهم شدن یک زندگی آرام برای فلسطینی‌ها عکاسی کردم. من با چشمان خود پدربزرگ و مادربزرگ‌هایی را دیدم که کلید و سند خانه‌هایشان را هنوزبه همراه داشتند.

این عکاس جنگ حضورعکاسان خبری در فلسطین را ضروری دانست و گفت: مسأله فلسطین تنها به جهان اسلام محدود نمی‌شود و باید نسل جدید در تحولات مسائل فلسطین حضور آگاهانه داشته باشد. رافائل پسر کوچکم، اکنون در فلسطین عکاسی می‌‌کند. در مدت حضور پررنگم در فلسطین، عکاسان فلسطینی بسیاری را آموزش دادم.

وی با تاکید بر اهمیت عکاسی خبری، خاطره‌ای را روایت کرد: روزی در یکی از درگیری‌های فلسطین از محافظ یاسر عرفات که مجروح شده بود عکس گرفتم. پس از مدت زمانی، با کمال شگفتی او را در حال عکاسی دیدم. به من گفت که رزمنده در اینجا زیاد است ولی عکاس کم. رسالت امروز من دردست داشتن دوربین به جای اسلحه است.

آلفرد با تشریح خاطرات مجروحیتش در حین عکاسی، ادامه داد: شعاری در میان عکاسان خبری معروف است که «عکاس خوب، عکاس زنده است» ولی به نظر من این فقط یک شعار است. من در درگیری‌های بیروت، فلسطین، چچن، برای گرفتن یک عکس به صورت ناخودآگاه آنقدر جلو می‌رفتم که خود را بر روی تخت بیمارستان می‌دیدم.

ثبت عکس‌هایی از جنگ ایران و عراق و همچنین جنگ‌های داخلی لبنان بخش عمده فعالیت‌های حرفه‌ای این عکاس را به خود اختصاص می‌دهد. وی 27سال در میان مبارزان فلسطینی علیه رژیم صهیونیستی و در کنار عکاسان حرفه‌ای جهان عکاسی کرده است و به همین سبب او را عکاس انتفاضه می‌نامند. همچنین بحران‌ها و درگیری‌های داخلی در سومالی، افغانستان، ازبکستان، تاجیکستان، کوبا، هند، ترکیه، روسیه، عراق، چین، چچن، سری لانکا و آمریکا در عکس‌های او ثبت شده‌اند.

مجموعه کتاب‌هایی با عنوان «مسیحیت در جهان» ،«جنگ ایران و عراق»، «چهره های جنگ»، «زنان ایزدی قربانیان داعش» و «اقلیت های مذهبی در ایران» بخشی از آثار چاپ شده یعقوب زاده است. همچنین مجموعه‌ای ازعکس‌های یعقوب‌زاده از نخستین قیام انتفاضه در 1987 تا قیام سال 2015 از فلسطین در بخش جنبی سی‌وششمین جشنواره جهانی فیلم فجر به نمایش درآمد.