سلبریتی‌ها گیشه را تضمین نمی‌کنند
یکی از ساده‌ترین و اولین راهکارها برای فروش بیشتر و استقبال از گیشه استفاده از چهره‌های معروف و شناخته شده سینما و تلویزیون در تولید تئاتر است. اگر چه حتی در ایران پای فوتبالیست‌ها هم به این حوزه باز شده و در برخی موارد هم البته نتیجه داده و نمایش خوب فروخته است. همیشه چهره‌های آشنایی هستند که می‌توانند به فروش نمایش‌ها کمک کنند، بخش قابل توجهی از تماشاگران تئاتر وجود دارند که نه فقط برای دیدن تئاتر بلکه بیشتر به خاطر دیدن چهره‌های آشنای بازیگری بلیط تئاتر را می‌خرند. آن‌ها می‌خواهند بازیگران مورد علاقه و محبوبشان را ببینند. و به این خاطر هزینه می‌کنند و بلیط می‌خرند. اما آیا کیفیت تئاتر و خود تئاتر برایشان اهمیتی دارد؟ آیا سلبریتی‌ها همیشه فروش بلیط و استقبال تماشاگران را تضمین می‌کنند؟
کاش اطلاعات و آمار درست و دقیقی از آمار همه نمایش‌ها وجود می‌داشت. اما حالا که چنین آمار و اطلاعاتی وجود ندارد نمونه‌های موردی و برخی از آثار موفق و ناموفق در فروش که چهره‌ها به عنوان بازیگر در آن‌ها حضور داشته‌اند و از آن‌ها اطلاع دارم را محور بحث قرار می‌دهم. بله، نمایش‌هایی هستند که از چهره‌ها و آن هم با دستمزد بالا و کیفیت کار پایین استفاده می‌کنند و موفق به فروش مورد انتظارشان نمی‌شوند. آثاری از این دست هستند که سود اقتصادی متناسب با برآوردشان نداشته‌اند و سلبریتی‌ها در آن‌ها به اندازه دستمزد خودشان هم نتوانسته‌اند تماشاگر بیاورند.
واقعیت اینست که چهره‌ها فروش و استقبال تماشاگر از تئاتر را افزایش می‌دهند اما قادر نیستند موفقیت یک اثر نمایشی در گیشه را تضمین کنند. به بیانی دیگر براساس تجربه پیگیری موردی میزان استقبال از برخی از نمایش‌هایی که با حضور چهره‌های آشنای تلویزیون و سینما تولید شده‌اند می‌توانم بگویم که حضور این چهره‌ها برای استقبال از یک تئاتر کافی نیست! سلبریتی‌ها به هیچ وجه به هیچ وجه نمی‌توانند موفقیت یک اجرا در فروش را تضمین کنند! البته این را هم بگویم که استثناءها هم وجود دارند. کسانی هستند که که اگر در سالن تئاتر بنشینند و یک ساعت با تماشاگران روبرویشان گپ و گفت کنند باز هم می‌توان گیشه و صف تماشاگران را در موردشان تصور کرد.
سلبریتی‌ها فروش را افزایش می‌دهند و متاسفانه اخیرا طبقه‌بندی هم شده‌اند و گروه‌های مختلف میزان مشخصی از فروش گیشه را در شرایط و نسبت‌های مشابه متصور می‌سازند. اما با این وجود به جز استثناءها، بقیه به هیچ وجه تضمین و گارانتی مطمئنی برای فروش ندارند و آثاری را می‌شناسم که به همین واسطه شکست خورده‌اند.
اما بحث‌ها بر سر حضور بازیگران سینما و تلویزیون و در شرایطی که موفقیت یک تئاتر نسبت‌های بیشتری با فروش و تعداد تماشاگران دارد چند وقتی است که بیشتر از همیشه داغ شده است. عده‌ای معتقدند که سلبریتی‌ها به تئاتر کمک می‌کنند و بر تعداد مخاطبان تئاتر می‌افزایند. به نظر من این اتفاق خوب است اما شیفته آن شدن و متکی به چهره‌های سینما و تلویزیون بودن و توجیه صرف افزودن بر تعداد مخاطبان اگر یک عادت و امر معمول و مرسوم بشود، ماهیت تئاتر را بیمار و معیوب می‌کند.
عده‌ای می‌گویند که تلویزیونی‌ها و سینمایی‌ها را نباید به تئاتر راه داد. به نظر من این نگاه انحصاری هم هرگز نمی‌تواند در تئاتر، سینما و تلویزیون مرسوم شود. همچنان که هرگز هم اینگونه نبوده است.
شاید بهتر باشد که به این موضوع طور دیگری نگاه کنیم. طوری که به صلاح تئاتر و کیفیت هنری کار باشد و موضعی منطقی‌تر را پیش رو قرار دهد. چه بسا یک بازیگر سینمایی بدون هیچ سابقه فعالیت تئاتری در گذشته‌اش، امروز برای اولین حضورش در یک اجرای تئاتری بدرخشد و چه بسا از بسیاری از هنرمندان تئاتر هم بهتر باشد. چه بسا یک چهره سینمایی و تلویزیونی بتواند تئاتری را کارگردانی کند که از نظر کیفیت و ارزش هنری قابل قبول تر از بسیاری آثار هنرمندان با تجربه تئاتری باشد. در چنین شرایطی آیا باید بر روی نام آن بازیگر یا کارگردان و... به بهانه تئاتری نبودن خط کشید؟ آیا اصلا چنین حذف کردنی به فرض محال که امکان پذیر باشد، طلم در حق تئاتر و بضاعت‌ها و امکان‌های پیش روی آن نیست؟ چرا باید تئاتر را از چنین استعدادها و توانایی هایی محروم کرد؟
اما اگر برعکس یک سلبریتی بدون هیچ هنر و استعدادی و فقط برای فروش بیشتر جایگزین یک بازیگر یا کارگردان تئاتری می‌شود؟!! آیا اگر امکاناتی وجود دارد و در شرایطی که توانمندی و توانایی یکسان باشد این حق هنرمند تئاتر نیست که در فضای عادلانه از امکانات برخوردار باشد؟
بنابراین در این رابطه می‌توان اولویت‌بندی‌ای قائل شد که در آن استعداد، هنر و تجربه مورد قضاوت قرار بگیرد و براساس کار هنرمند در موردش قضاوت شود در این رابطه می‌توان گفت که برای استفاده از امکان اجرا و حضور در تئاتر اولویت با هنرمندتئاتر است مگر اینکه کار خانم یا آقای "چهره" یا "سلبریتی" کیفیتی درحد رقیب تئاتری یا بهتر از او ارایه دهد. والبته در کنار همه این قضاوت‌ها یک سالن‌دار، تهیه‌کننده و کارگردان در گستره تئاتر خصوصی این حق را دارد که سلبریتی‌ها را با هر کیفیتی از هنرشان به کار دعوت کنند. اما من همچنان بر سر حرفم هستم و معتقدم که اگرچه "چهره‌ها" به فروش بیشتر کمک می‌کنند اما دعوت آن‌ها به کار تنها راه ممکن برای استقبال تماشاگران از گیشه نیستند و همچنین حضور سلبریتی‌ها فروش تئاتر را ضمانت نمی‌کند.
* مهدی نصیری