گفتمان های فرهنگی و جریان های هنری ایران

گفتمان های فرهنگی و جریان های هنری ایران (کند و کاوی در جامعه شناسی نقاشی ایران معاصر)

نویسنده: محمدرضا مدیری

ناشران: انتشارات کتاب آبان/ دانشگاه هنر

شابک: 0-01-6025-622-978

این کتاب به بررسی تحولات گفتمانی در جامعه ایران براساس شرایط سیاسی حاکم بر آن می پردازد و نقش قدرت را در شکل گیری جریان های هنری و جریان های مقاومت مورد بررسی قرار می دهد. نویسنده با نگاهی ساختاری و تاریخی به هنر ایران، نقش شرایط اجتماعی و سیاستگذاری های فرهنگی را در شکل گیری سبک های گوناگون و محتوای آنها به بحث می گذارد و بر شرایط تولید متن هنری تمرکز می کند. نقاشی شاخه ای از هنر است که مریدی در کتاب خود به آن پرداخته است.

در گزیده ای از کتاب فوق، آمده است: «ایدئولوژی یکی از ملزومات هنجار سازی قدرت است که مناسبات و روابط قدرت را هژمونیک و فراگیر می کند و ارزش های فرادستی ذینفعان قدرت را طبیعی و مشروع می سازد. دولت مهم ترین نمود قدرت هژمونیک است که سیاست های فرهنگی و هنری را جهت بازتولید خود به کار می بندد. از همین رو رسانه ها، جایزه ها، جشنواره ها و نهادهای فرهنگی را جهت می دهد. از منظر مارکسیست های ساختارگرا افراد در وضعیت های منفعل و تابع نسبت به ایدئولوژی های دولت قرار دارند. در واقع افراد سازه های ایدئولوژیک هستند. آلتوسر «آپاراتوس» را ایدئولوژی مادیت یافته دولت می نامد و معتقد است، «دستگاه ایدئولوژیک دولت کل سازمان یافته ای را تشکیل می دهد که اجزای مختلف آن در فرماندهی واحدی تمرکز یافته اند، که همانا سیاست مبارزه طبقاتی نمایندگان طبقات مسلط در دست دارنده قدرت دولت می باشد.»

محمدرضا مریدی پژوهشگرجامعه شناسی و اقتصاد هنر و استادیار دانشگاه هنر تهران و مدرس گروه اقتصادهنر دانشگاه امام رضا(ع) است.