سرور بخشی: سرمایه این قلمرو هنر است / حجت‌الله ایوبی: هنر تذهیب سمبل فرهیختگی مردم ایران است / محمد نباتی: تذهیب‌کاران با این هنر زندگی و تذهیب نفس می‌کنند
به گزارش روابط عمومی مرکز تجسمی حوزه هنری به نقل از روابط عمومی کمیسیون ملی یونسکو ایران، مراسم افتتاح نمایشگاه مجازی تذهیب ایرانی به میزبانی کمیسیون ملی یونسکو- ایران، شامگاه شنبه ۲۲ شهریورماه با اجرای عبدالمهدی مستکین در صفحه اینستاگرام این کمیسیون برگزار شد.
در ابتدای این برنامه سرور بخشی، رییس موسسه فرهنگی اکو در سخنانی عنوان کرد: در هر ذره از خاک و آب این سرزمینِ سربلندان و سرافرازان، هنر موج می‌زند. سرمایه این قلمرو هنر است که گذشتگان و امروزی‌ها را محو خودش کرده است. هرچند گنج این سرزمین را بارها غارت و چپاول کرده‌اند، ولی این هنر عالی مانند کوه‌های سر به فلک کشیده همچنان پابرجا و ماناست. از میان هنرهایی که در این خطه گوهربار از زمان ظهور از دوران ساسانیان تاکنون مایه تفاخر بوده است می‌شود از هنر تذهیب یاد کرد.
او ادامه داد: هنرمندان ما در هر گوشه از عالم سعی بر این داشته‌اند که هنرشان پویا باشد به همین جهت برای جلب توجه مخاطبان و ماندگاری بیشتر آثار دست به تذهیب زده‌اند. در حالی‌که توده‌ای از مردم در پی زراندوزی بوده‌اند این هنرمندان با ظرافت، کالای والای خود را با زر می‌آراستند؛ یعنی هنرمند حاضر است بهترین دارایی خود را در راه ادامه فرهنگ و هنر سرزمین قربانی کند. هنر تذهیب از هنرهای ظریف و مورد توجه است. امروز در بسیاری از کشورهای منطقه این هنر مانند زمان‌های گذشته با فراز و فرود همراه است ولی هنرمندان پرتلاش سعی بر این دارند که چراغ آن خاموش نشود.
او افزود: موسسه اکو با همراهی کمیسیون ملی یونسکو ـ ایران، اولین نمایشگاه مجازی را با ارایه ۲۷ اثر نفیس برگزار می‌کند. امیدوارم این امر آغاز اقدامات دیگر در زمینه معرفی هنرهای دیگر باشد. از اساتید برجسته که در این زمینه ما را همراهی کردند، مجموعه یونسکو و دبیرکل محترم آن تشکر می‌کنم و مطمئنم این تلاش‌ها شمع این هنر را فروزان نگاه می‌دارد. دست به دعا دارم که هنر همیشه آباد باشد. ما تاکنون چند مراسم خوب دیگر را با همراهی یونسکو برگزار کردیم و حالا در دوران کرونا که متاسفانه برگزاری تجمع ممنوع است کارهایمان به عرصه مجازی کشیده شده است؛ از اولین همکاری پر بار ما می‌توانم به برگزاری سلسله نمایشگاه‌های مجازی اشاره کنم.
در ادامه حجت‌الله ایوبی، دبیر کل کمیسیون ملی یونسکو ـ ایران اظهار کرد: موسسه فرهنگی اکو، سرزمین تاجیکستان و منطقه نوروز را برای ما یادآوری می‌کند. تاجیکستان کشور بسیار دوست‌داشتنی است و مردمان گرمی دارد. هرکسی یک‌بار به این کشور سفر کند، عاشق آن و مردمانش می‌شود. هیچ‌وقت فراموش نمی‌کنم که وقتی به دانشگاهی در خجند رفتم از دانشجویان آنجا پرسیدم چند نفر دیوان حافظ را از بر هستند؟ دو سوم دانشجویان حاضر در آنجا گفتند که آن را حفظ هستند. پیوند ملت ایران و تاجیکستان ناگسستنی است و نمی‌توان مردم این دو کشور را از هم جدا کرد. یادم است در نمایشگاه خوشنویسی که در تاجیکستان داشتیم، دیدم که خردسالان، نوجوانان و جوانان شعرهای رودکی را به زیبایی می‌خوانند به‌طوری‌که حس می‌کردیم تاجیکستان کشور شعر و ادبیات است.
او گفت: تذهیب‌کاران واقعا به گردن مردم و این کشور حق بزرگی دارند. کلمه تذهیب عربی است و شاید به ذهن‌ها نیاورد که تذهیب‌کاران زرنگار هستند. طلا یکی از فلزهای گران‌بها و عالی‌ترین دارایی مردم یک سرزمین است. طلا نماد دارایی برای ما و ملت تاجیکستان است و واقعا باعث افتخار است که مردم ارزشمندترین دارایی خود را پای کتاب ریختند. تذهیب، هنر کتاب‌آرایی از عهد ساسانی تا به امروز است. مردم این سرزمین با طلا، کتاب، شعر و کلام الهی را زرباران کردند. فکر می‌کنم هنر تذهیب یک نماد و سمبل است؛ سمبل فرهیختگی این مردم.
ایوبی توضیح داد: در هیچ تمدنی سراغ ندارم که مردم با طلا، کتاب را آرایش کنند. واقعا هنر تذهیب باعث افتخار ماست و باید این هنر را روی دست بگیریم و به دنیا نشان بدهیم. آرزوی من این است که مردم این کشور، آن‌هایی که ثروتی دارند، دولتمردان و... بدانند که اگر آثار این هنرمندان را خریداری و به در و دیوار خود نصب کنند، به آن نوجوان و جوانی که به آن اثر نگاه می‌کند، هویت را آموزش می‌دهند. هنر تذهیب، هنر بزرگی است ضمن اینکه می‌بینیم هنرمندان این رشته چقدر زحمت می‌کشند، آن‌ها ساعت‌ها ذره ذره بر جان کاغذ، زیبایی خلق می‌کنند. من احساس می‌کنم به هنرمندان تذهیب، بدهی داریم، احساس می‌کنم تذهیب‌کاران ورق را عاشقانه به آغوش می‌کشند و آن را زرباران می‌کنند.
او در پایان صحبت‌هایش گفت: ما نباید در مقابل کرونا تسلیم شویم، کرونا جسم ما را فراگرفته اما روح ما را هم آزار می‌دهد چون تقریبا همه محافل و انجمن‌ها تعطیل شده‌اند. خوشحالم که در کمیسیون ملی یونسکو تسلیم نشدیم و از همان آغاز کرونا برنامه‌هایی داشتیم و این برنامه‌ها را ادامه می‌دهیم.
سپس محمد نباتی، استاد تذهیب و نگارگری بیان کرد: تذهیب‌کاران هر قطعه‌ای که زراندود می‌کنند، با آن زندگی و به نوعی تذهیب نفس می‌کنند. وقتی آثاری را می بینم که انسان‌ها در عصر حاضر با این همه امکانات نمی‌توانند مانند آن را خلق کنند به این فکر می‌کنم که این آثار در آن زمان چگونه خلق شده‌اند. برای هنر تذهیب باید انرژی مضاعف و معنوی داشته باشی؛ البته همراه با تذهیب نفس می‌توان آثار بی‌بدیل خلق کرد. خط و تذهیب همیشه در طول تاریخ همسو بوده‌اند، به‌طوری‌که اولین کتابی که تذهیب شد علاوه بر داشتن نظم هندسی با خط خوش همراه شد.
وی ادامه داد: هر کدام از تذهیب‌ها، ایده‌های خاص دارند و این ارزشمند است. در طول تاریخ قطعاتی که با خط همراه بودند، بیشتر جلب توجه کردند. این ارزشمند است که سعی کنیم هنری که باعث افتخار ایرانی است برای نسل‌های آینده باقی بماند. امتیاز جوانان نسل حاضر این است که به کتب و منابع زیادی دسترسی دارند بنابراین امیدوارم در آینده شاهد تکاپوی بیشتر در میان جوانان باشیم. البته من چشم‌اندازی وسیع در این هنر می‌بینم چون تعداد علاقه‌مندان این هنر کم نیستند و این جای خوشحالی دارد.
