وارد رقابت ناسالم نشویم

"ماهنی تذهیبی" عضو پیوسته‌ی انجمن فرهنگی هنرهای تصویرگران، متولد سال 1359 است. وی تحصیلاتش را در رشته تصویرگری در مقطع کارشناسی ارشد دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران به پایان رسانده است و به عنوان یکی از تصویرگران پرکار این سال ها شناخته می شود.

بگذارید به گذشته بازگردیم، اولین مواجهه‌ی شما با تصویرگری‌ چطور بود؟

اگر بخواهم به کودکی و نوجوانی و اولین مواجهاتم با تصویرگری رجوع کنم، باید بگویم هر آنچه تصویری بود، اعم از تصاویر روی لحاف و روتختی دوران کودکی تا لباس‌ها و تصاویر روی لوازم التحریر، بسته‌ی خوراکی‌ها تا تصاویر کتاب‌ها به شدت توجهم را جلب می‌کرد و برایم تأثیر‌گذار بود. از زمانیکه به خاطر دارم با مداد، ماژیک یا هر وسیله‌ی اثر‌گذاری مشغول خط کشیدن و نقاشی کردن روی هر سطحی اعم از کاغذ، در و دیوار، میز و صندلی بودم...بعد‌تر سال‌هایی که مدرسه می رفتم، این روال همچنان ادامه داشت و در تمام صفحات کتاب‌های درسی و‌ دفترمشق هایم تصویرسازی می‌کردم . در سنین نوجوانی در کنار حل مسائل ریاضی و فیزیک باز هم دفترهایم پر از تصویرسازی بود و البته همچنان توجهم بیش از هر چیزی به تصویرسازی‌ها جلب می‌شود.

اما همان‌طور که می‌دانید اولین آشنایی من با تصویرگری حرفه‌ای به واسطه‌ی مادرم(فریده شهبازی) بود  که همیشه در منزل مشغول به فعالیت حرفه‌ای بودند.

شما علاوه بر تصویرگری، تدریس هم می‌کنید، زمانی که بخواهید در مورد سبک و سیاق اثر صحبت کنید به چه مواردی اشاره دارید؟

در مورد شیوه و سبک کار که فکر می کنم به طور کلی شامل فرم و طراحی و تکنیک و حال و هوای رنگی است، به نظر من یا حداقل برای من به این شکل نبود که یکباره در موردش تصمیم بگیرم و شیوه ای را انتخاب کنم، فکر می‌کنم بخشی از آن ذاتی است و بخشی از آن  در دوران آموزش به‌واسطه‌ی علاقه و استعداد شخصی در هر فردی بروز پیدا می‌کند و رفته رفته شکل می گیرد و پخته‌تر می شود. استعدادهای ذاتی، علاقه‌ی شخصی و شیوه و سبک کاری افراد بدین صورت شکل می‌گیرد  و البته در دوره های مختلف کاری افراد احتمال تغییر دارد.

در مورد خودتان هم به همین شکل بوده؟

در مورد من هم تقریباً به همین شکل بوده است. در سال های اولیه بنا به علاقه و آموزش و دستخط شخصی با سبک و شیوه ای شروع به کار کردم و کم‌کم به فراخور سفارش‌های مختلف و شناخت بیشتر از خودم، این شیوه‌ها تغییراتی داشته‌اند و فکر می‌کنم از حالا به بعد هم همین روال ادامه داشته باشه.

فکر می‌کنید رسیدن به این شناخت آسان باشد؟

من فکر می‌کنم آموزش درست ، آموختن و تمرین همیشگی طراحی، آشنایی و تمرین تکنیک های مختلف و مطالعه ی تصویری ، نهایتاً هنر جوها و علاقمندان را در یافتن شیوه و سبک کاریشان کمک می کند.

فقط مهم این است که صبور باشند و کپی نکنند. اما  لازم است کار ببینند و با تمرین و خودآگاهی و  به تدریج سبک شخصی خودشان را پیدا کنند.

از تغییر در سبک آثارتان صحبت کردید. بد نیست کمی بیشتر درموردش صحبت کنیم.

در سال های اخیر به وضوح خود‌آگاهی بیشتری نسبت به آنچه در حرفه‌ام هستم و آنچه به آن علاقمندم پیدا کرده‌ام.

از نظر کمی، شاید بشود گفت از لحاظ پذیرش کارهای سفارشی مجله و کتاب فعالیتم کمتر بوده، اما از لحاظ میزان خلق تصویر در حیطه‌ی پروژه های شخصی و مواردی به جز کتاب و مجله که تصویرسازی در آنها کاربرد دارد تجربیات بیشتری کسب کردم و فعال‌تر بودم. هر چند که همچنان تصویرگری کتاب به عنوان شاخه‌ای بسیار جذاب ، آهسته و پیوسته در کنار سایر فعالیت هایم جریان داشته است.

به لحاظ کیفی قطعاً می‌توانم بگویم وسواس بیشتری نسبت به چگونگی خلق کارهایم و همچنین نسبت به پذیرفتن سفارش‌ها با توجه به شناخت عمیق‌تر و ‌درست‌تری که امروز از روحیه‌ی کاری خودم به عنوان تصویرگر دارم پیدا کرده‌ام. از این بابت خوشحالم . در این ‌مدت معمولاً پروژه‌هایی را پذیرفتم و به نحوی انجام آنها را پیش بردم که اغلب نتیجه‌ی رضایت بخشی نسبت به گذشته برایم به همراه داشته است.

در ضمن این روزها زمان بیشتری را برای کارهای غیرسفارشی و پروژه‌های شخصی اختصاص می‌دهم.معتقدم این تصمیم تأثیر مثبتی در رشد سبک و شیوه‌ی کاری‌ ام داشته است.

همیشه صحبت از چالش های گوناگون این حرفه می‌شود. به شیوه‌های چاپ، شیوه‌های پرداخت حق‌الزحمه، تحریم‌ها و تأثیرات آن، عدم توجه بخش دولتی و... صحبت می‌کنیم. فکر می‌کنید برطرف کردن این موانع برعهده‌ی چه کسی است؟

فکر می‌کنم موانع و خلأ های فعلی موجود در حرفه‌ی تصویرگری در ایران ، کمابیش ترکیبی از تمام مواردی است که به آنها اشاره کردید و افراد حقیقی و حقوقی تنها در دایره‌ی کوچکی در حیطه ی مربوط به فعالیت هایشان می توانند تأثیر گذار باشند.

پس باید چه کرد؟

فکر می کنم آهسته و پیوسته با حفظ حدود حرفه ای باید ادامه داد، هر چند که بسیار دشوار است فقط از طریق تصویرگری کتاب و مجله که ارتباط مستقیم با صنعت چاپ و نشردارد و همگی از مشکلات اقتصادی مرتبط با آنها آگاهیم کسب درآمد کنیم.

اما در تمام سالیان گذشته نیز مسائل مربوط به حرفه ی تصویرگری کمابیش به همین شکل بوده و اکثر تصویرگران حرفه ای در کنار فعالیت حرفه ای در زمینه ی کتاب و مجله ، کماکان فعالیت هایی در کنار آن انجام می داده اند تا جبران کمبودها و خلأ های اقتصادی حرفه ی تصویرگری را برایشان بکند.

یکی از مسائل مهمی که این روزها شاهدش هستیم علاقه‌ی هنرمندان جوان به این حرفه است. فکر می‌کنید تصویرگری ایران چنین ظرفیتی دارد؟ یا می‌تواند برای این هنر ظرفیت‌سازی کند یا خیر؟

با توجه به مسائل و مشکلات فراوان حرفه ی تصویرگری‌،  در نقطه ای که امروز به آن به عنوان یک حرفه نگاه می کنم پاسخ واقع بینانه ام به پرسش شما ، متأسفانه « خیر » است.اما قدرت عشق و استعداد به هر حرفه ای رو هم نمی شه نادیده گرفت ، که خوب افراد ممکنه با پتانسیل و علاقه ی شدیدی که به این حرفه دارند بعضاً بتونن راه هایی رو برای خودشون باز کنند.

هر حرفه‌ای آداب و مرام و منش خاص خود را دارد. پنج موردی که می‌توان به‌عنوان آداب حرفه تصویرگری شناخت از نظر شما کدام است؟

اول  تلاش برای اصالت در خلق تصویر( کپی نکردن). دوم داشتن صداقت با کارفرما قبل از شروع پروژه و در هنگام عقد قرارداد در وجوه مختلف همکاری، اعم از برقراری یا عدم برقراری ارتباط با موضوع مورد سفارش ، مبلغ حق الزحمه، زمانبندی و.....( در مورد تمام این موارد باید شفاف صحبت شود).

سومین مورد وجدان کاری( به معنای ارائه ی کار متناسب از هر لحاظ با موضوع سفارش ) است.

در گام چهارم شناخت و واقع‌بین‌بودن به موقعیت حرفه‌ای خود، از لحاظ سابقه‌ی کاری، کیفیت آثار، اینکه در کدام ژانر تصویرگری می‌توانیم موفق‌تر عمل کنیم و در نتیجه‌ی آن قبل از اینکه فضای حرفه‌ای جایگاه ما را تعریف کند، خودمان تعریف درستی از جایگاه حرفه ای مان داشته باشیم و بر آن مبنا حرکت کنیم.

آخرین موردی که می‌توانم به آن اشاره کنم حفظ استقلال حرفه‌ای‌ است. به این معنا که با شناخت و آگاهی درستی که نسبت به جایگاه حرفه‌ای خود داریم، با هر قیمتی کار نکنیم، تن به هر نوع تعاملی برای حفظ موقعیت حرفه‌ای خود ندهیم. با همکاران خود وارد رقابت‌های ناسالم نمی‌شویم ، تلاش کنیم   استانداردهای حرفه‌ای خودمان را بالا نگه داریم و برای حفظ وجهه و شئونات و استقلال حرفه ای خود قطعاً بها پرداخت کنیم، بهایی که قطعا ارزش دارد.

فعالیت های هنرمند:

ھمکاری با مطبوعات کودک و نوجوان از جمله : سروش کودکان، سروش خردسالان، رشد کودک، رشد نوآموز، رشد دانش‌آموز، ھمشهری بچه ھا، دوچرخه، کوشش، مجلات احمد در لبنان.
تــــصویرگــــری بیش از ۳۰جــــلد کتاب کودک و نــــوجــــوان بــــا نــــاشــــرانی چــــون : کانــــون پــــرورش فکری کودکان و نـوجـوانـان،افـق،پیدایش،قـدیانی،سـوره مھـر،سـروش، ،کتاب خـروس،چکه ،فـصل پنجـم، خـانـه ادبیات ، محـراب قـلم ، طـلایی، بـافـرزنـدان ،بھنشر درایران و ھمکاری با انتشارات گراندیر فرانسه تاینی اول انگلیس و الحدایق لبنان.
تدریس تصویرگری در دوره ھای آموزش تصویرگری درمدرسه ی تصویرگری انجمن تصویرگران از ۱۳۸۹تا کنون .
ھمکاری در مدیریت ھنری و طراحی گرافیگ پروژه ھای تصویرگری .
شرکت در نمایشگاه ھای گروھی تصویرگری در داخل و خارج ایران .
شرکت در ورکشاپ ھای تخصصی و حرفه ای تصویرگری.
برگزیده‌ی یازدھمین جشنواره ی کتاب کودک ونوجوان کانون پرورش فکری :۱۳۸۲.
برگزیده‌ی سومین جشنواره ی تصویرسازی کتاب ھای درسی :۱۳۸۷.
برگزیده‌ی اولین جشنواره ی تصویرگری شاھکارھای ادبی ایران: ۱۳۸۷.
برگزیده‌ی نھمین جشنواره ی مطبوعات کودک و نوجوان :۱۳۸۸.
برگزیده‌ی ششمین دوسالانه ی تصویرگری تھران :۱۳۹۲.
راھیابی به بخش جانبی نمایشگاه تتریو ،ایتالیا با موضوع"جوجه اردک زشت" :۲۰۰۵.
راھیابی به نمایشگاه تصویرگری براتیسلاوا :۲۰۰۳و ۲۰۱۳.
 راھیابی به نمایشگاه تصویرگری شارجه : ۲۰۱۲.
شرکت در نمایشگاه گروھی تصویرگری"تصاویر جدید از ایران" در دانمارک :۲۰۱۴.
برگزیده‌ی نمایشگاه تصویرگری قرآنی در تھران:۱۳۹۴.
برگزیده‌ی نمایشگاه تصویرگری "ھزار و یک شب" در تھران: ۱۳۹۴.
شرکت در نمایشگاه آثار تصویرگران ایرانی در میلان .ایتالیا. نمایشگاه گردان :علی بوذری۱۳۹۶ .
شرکت در پنجمین نمایشگاه مھمانی ھنر خانه ھنرمندان با موضوع تصویرسازی داستان ھای کھن ایرانی.١٣٩۶ .
شرکت در نمایشگاه تصویرگری "تصاویرجدیدازایران"درشھرپیلزن جمھوری چک.فروردین١٣٩٧ .
طراحی و اجرای چند پروژه ی نقاشی دیواری به سفارش سازمان زیباسازی شھرتھران در سال ھای اخیر.