گفتگو با سعید صادقی؛ هنرمند کارتونیست و کاریکاتوریست

به گزارش روابط عمومی مرکز تجسمی حوزه هنری به نقل از ایران کارتون، سعید صادقی؛ هنرمند کارتونیست‌ و کاریکاتوریست‌ مطرح کشور با شیوع ویروس کرونا، به خلق کارهایی به نسبت متفاوت‌تر، هم از لحاظ نوع رویکرد به مسأله و هم از لحاظ فرم و تکنیک کارها، به طرح این بحران و موضوع مهم و فراگیر پرداخت و کارتون‌های قابل توجهی کار کرده است. به همین بهانه با او به گفتگو پرداختیم که در ادامه می‌خوانید:

به گمان نگارنده، کارهای شما برخلاف بقیه کارتونیست‌ها، که عمدتا کارتون‌هایی هشدار دهنده از لحاظ بهداشتی و نقد برخوردهای عموم مردم با مسأله هستند، در بردارنده نگاه و رویکرد فلسفی و سیاسی شما به موضوع هستند. تأملات فلسفی در کارتون‌هایی مثل «سیزیف» دارای نگاه فلسفی و کارتون‌هایی مثل «شلیک ویروس از لوله تفنگ» یا دو کارتون با مفهوم زنگ هشدار را می‌توان کارتون‌هایی سیاسی تلقی کرد. خود شما درکل چه رویکرد و زاویه‌ی دیدی را در پرداخت به این موضوع مدنظر قراردادید؟

شلیک کرونا

زنگ هشدار

انسان در زندگی روزمره متوجه رفتارها و فرآیند زندگی خود نیست، هرشخصی در هر صنفی می‌تواند به نفع بشر و دنیا رفتار خود را اصلاح کند. و ویروس کرونا آمد تا رفتارهای غلط دیده شوند. لذا دیدگاه من، کرونا ویروس یک هشدار برای بشر بوده است تا قدر باقیمانده زیبایی‌های جهان را بهتر بشناسیم. انسان‌های خوب و انسان‌های بد وجود دارند و گاهی خوب‌ها در کنار بقیه، تاوان گناه ناکرده می‌دهند. بنابراین آثارسیب حوا و سیزیف به همین مفهوم خلق شد.

سیب حوا

سیزیف

با توجه به موضوعات گوناگونی که درکارهای متعددتان طرح کردید، آیا زاویه دید و رویکردها بسته به هر کار یا طیف‌هایی از کارها فرق می‌کند؟

درخلق آثارم سعی می‌کنم از نمادها و اسطوره‌ها، که ریشه در تاریخ دارند، استفاده کنم و از بار مفهومی صیقل خورده در تاریخ نمادها به نفع تولید آثارم در تقویت مفاهیم استفاده می‌کنم.

به گمان شما، نگاه مفهوم گرایانه در کارتون به حذف عنصر ملاحت، نگاه استعاری کنایه آمیز و نیشخند زدن، که از ویژگی‌های اساسی هنر کارتون درپرداخت به موضوعات است، منجرنمی‌شود؟ برای شما، این نوع رویکرد چقدراهمیت دارد؟

هرچند که سعی می‌کنم مقوله طنز و نیشخند را صریح و مستقیم ارائه کنم ولی همچنان طنز در لفافه و پیچیدگی خاصی درآثارم نهان می‌شود. حتی به سمت طنز تلخ گرایش پیدا می‌کند.

رنگ درکارهای شما به نسبت قابل اهمیت و در برخی کارها خیلی پرحجم است مثل کارتون‌هایی که خانه در حاصره کرونا است. درکارتونی مثل «سیب حوا»، که انتخاب رنگ خیلی هم عالی است و کاملا منطقی و زیبایی‌شناسانه است، بدون هیچ‌گونه ارزیابی کیفی از این لحاظ، انتخاب رنگ درکارهایتان با چه منطق و نظرگاهی صورت می‌گیرد و اصولا رنگ‌آمیزی چقدر برایتان اهمیت دارد و چقدر درفضاسازی و نگرش به موضوع و سایر نکات برای شما تعیین‌کننده است؟

سعی می‌کنم تا جایی که ممکن است رنگ‌ها را محدود کنم و به سمت طیف خاص و تک‌رنگ ببرم ولی در مواقعی به ناچار از رنگ‌ها برای بیان و مفهوم و تأکید بر موضوع استفاده می‌کنم.

این هم از عید امسال

جدای از بحث محتوا و رویکرد و لحن، درحوزه فرم و تکنیک و اجرا چه نکاتی مدنظرتان بود و کارهایتان را اگر از نگاه یک تحلیل‌گر بررسی کنید واجد چه ویژگی‌هایی از این لحاظ می‌دانید؟ درضمن، موضوع کرونا از این لحاظ موجبات فرم یا تکنیکی خاص را به نسبت دیگر کارهایتان ایجاد کرده یا اینکه اهمیت موضوع و محتوا به خاطر هیجانی که پدید آورده، سبب نشده که ناخودآگاه از فرم و تکنیک نسبت به بقیه کارهایتان کمی غافل شوید؟

از نظر اجرایی هنوز تکنیک آثار اصل با قلم و رنگ و مقوا را دوست دارم و ترجیح می‌دهم. ولی به تازگی جذابیت تجربه اجرای آثار دیجیتال باعث تنوع تکنیک در آثارم شده است.

بازتاب کارتون‌های شما در میان مخاطبان درفضای مجازی چه واکنش‌هایی را برانگیخته و بازخوردهای کارهایتان، بیان‌کننده چه فضا و نقطه نطراتی نسبت به این موضوع است ؟

قرنطینه شدن طیف عظیمی ازخانواده‌ها، باعث گرایش دوچندان به سمت فضای مجازی می‌شد. بنابراین، عرضه و نمایش آثار در رسانه‌های اجتماعی بازتاب خوب و افزایش اقبال عمومی در پی داشت.

به نظرشما هنر کارتون در پرداخت به موضوعات تلخی مثل کرونا چقدر کارآمد است و کجای این معضل را هدف قرارمی‌دهد؟

شیوع کرونا ویروس با این حجم گسترش که باعث درگیری کل دنیا می‌شد پر واضح بود که زاویه دید کارتونیست نسبت به آن نیز دیده می‌شد حتی درفضای بین‌الملل که این خود یک عامل تولید آثار بر این موضوع بود.

جز کارهای خودتان، بیشتر کارتون‌های کدام یک از همکارانتان را در ارتباط با این موضوع می‌پسندید و به چه دلیل؟

آثار«بولیگان» و «آرس». البته آثارخوب در بین آثار زیاد است.

اگرصحبت خاص دیگری دارید بفرمائید.

نکته مهمی که خواستم عرض کنم؛ با وجود اینکه گالری آثار باز بود و دیدن آثار هم به صورت روزانه جذابیت داشت و حتی آپلود این حجم اثر و ارائه سخت بود. عیب بزرگی که داشت تولید آثار را مشابه می‌کرد هم از نظر ایده و هم از نظر اجرا. این می‌تواند حق خالق آثار مبدع را ضایع کند و همچنین کارداوری را هم سخت کند.

در ادامه، شماری دیگر از کارتون‌های «سعید صادقی» با موضوع کرونا را مشاهده می‌کنید :

درخانه بمانید

خفاش کرونا

کره کرونایی

دفاع مقدس